ارزیابی عملکرد مؤلفه‌های آسایش بصری و رابطة آن با حس مکان (مطالعة موردی: شهر یزد)

امروزه موضوع حس مکان و احساس تعلق به آن، از محورهای مهم در ارز‌ش‌بخشی به بافت‌های شهری و معماری بناها، به‌ویژه ابنیة تاریخی است. عامل مؤثر دیگر آسایش بصری است که در مکان و فضا وجود دارد و یکی از مؤلفه‌های مهم برای سکونت و زندگی در شهرها، به‌ویژه در شهرهای ایرانی از جمله شهر یزد به‌شمار می‌آید. طی سال‌های اخیر، آلودگی بصری یکی از دلایل اصلی کاهش ارتباط انسان با محیط شهری و افت راندمان کاری در میان شهروندان بوده است؛ از این‌رو هدف پژوهش کاربردی و توصیفی-پیمایشی حاضر، ارزیابی عملکرد مؤلفه‌های آسایش بصری و رابطة آن‌ها با حس مکان در شهر یزد است. جمع‌آوری اطلاعات به‌کمک 400 پرسشنامه (براساس فرمول کوکران) به‌صورت تصادفی در میان ساکنان منطقة 2 شهر یزد صورت گرفت. به‌منظور ارزیابی و رتبه‌بندی مؤلفه‌ها از تکنیک رتبه‌بندی MAPPAC و برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS استفاده‌ شد. براساس نتایج، تکنیک MAPPAC و وزن‌دهی مؤلفه‌های مربوط که به روش سلسله‌مراتبی فولر انجام‌ شد، مؤلفة کیفیت معماری بناها با وزن 381/0 مهم‌ترین عامل اثرگذار بر آسایش بصری مردم و مؤلفة امنیت اجتماعی با وزن 291/0 مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر حس مکان شهروندان شهر یزد است. همچنین مؤلفة پوشش گیاهی با وزن 069/0 کمترین عامل اثرگذاری بر آسایش بصری مردم و مؤلفة ایمنی عناصر کالبدی با وزن 033/0 کمترین عامل اثرگذاری بر حس مکان شهروندان شهر یزد محسوب می‌َشوند. همچنین نتایج پژوهش بیانگر رابطة معنا‌دار میان مؤلفه‌های آسایش بصری و مؤلفه‌های حس مکان در شهر یزد (در سطح 95 درصد) است.